ICTNEWS журнали 11-сонининг “Минтақалар” рукнидан жой олган мақола – Сурхондарё вилоятида ахборот технологиялари соҳасидаги ўзгаришлар, вилоятда АКТнинг кенг кўламда татбиқ этилиш суръатлари тўғрисида. Ушбу сонда, сиз – азиз журналхонлар, Сурхондарё вилоятида АКТ соҳасининг ривожланиш кўрсаткичлари билан танишиш имконига эга бўласиз.
“ЭЛЕКТРОН ҲУКУМАТ”
Айни кунда, Сурхондарё вилоятида “Электрон ҳукумат” тизимини кенг жорий қилиш йўлида бир қанча ишлар амалга оширилмоқда. Ушбу тизимни ривожлантириш мақсадида “2017 йилда амалга оширилиши режалаштирилган лойиҳаларнинг манзилли дастури” тасдиқланди.
Жорий йилда вилоят ҳокимлиги томонидан ахборот технологияларидан самарали фойдаланишни йўлга қуйиш мақсадида 3 та янги ахборот тизимлари жорий қилинди. Жумладан:
- IS_Docflow электрон ҳужжат айланиш тизими жорий қилиниб, вилоятдаги барча корхона ва ташкилотлар ҳамда уларнинг туман бўлимлари мазкур тизимга уланган. Натижада вилоят ҳокимлиги томонидан қабул қилинган ҳужжатлар ижроси ҳолатини онлайн назорат қилиб бориш ҳамда электрон кўринишда тумандаги корхоналарга етказилиши таъминланди. Тизим жорий қилингандан кейин вилоятда фаолият юритаётган давлат ва хўжалик бошқаруви органларида қоғоз сарфининг кескин қисқаришига эришилди ҳамда ҳужжатларнинг ижроси бўйича тизимли назорат ўрнатилди.
- “Вилоят ҳокимлигининг маълумотлар портали” ахборот тизими ишга туширилди. Тизимнинг афзаллиги шундаки, тизимга вилоятдаги корхона ва ташкилотлардан солиқ, нақд пул тушумлари, қурилиш, газ, электр энергияси, сув тўловлари, қора ва рангли метал чиқиндиларини топшириш, нафақалар тўланиши каби жами 22 турдаги маълумотларни кунлик киритиб бориш имконияти яратилган. Вилоят ҳокими бошчилигидаги тегишли мутасадди раҳбарлар ушбу портал орқали онлайн усулида ўзига тааллуқли хисоботларни кузатиб туриш ва таҳлил қилиш йўлга қўйилган. Келгусида порталга яна 200 турдаги ҳисоботларни ҳам киритиб бориш кўзда тутилган.
- Вилоят ҳокимлигининг қарор ва фармойишлар электрон маълумотлар базаси яратилиб, мунтазам янгиланиб борилиши йўлга қўйилган. Мазкур маълумотлар базасидан бугунги кунда Термиз шаҳри ва туман ҳокимликларининг 150 нафардан ортиқ ҳодимлари фойдаланмоқда.
Вилоят ҳокимлиги томонидан Очиқ маълумотлар порталига (data.gov.uz) жорий йилда 54 турдаги маълумотлар жойлаштирилиб, фойдаланувчиларга ушбу маълумотлардан интернет тармоғи орқали фойдаланиш имконияти яратилди. Жорий йилнинг 18-22 сентябрь кунлари республика миқёсида ўтказилган ICTWEEK ҳафталиги доирасида Сурхондарё вилояти ҳокимлиги очиқ маълумотлар жойлаштириш ва юкланишлар сони бўйича давлат бошқаруви ва маҳаллий давлат ҳокимияти органлари ўртасида 3-ўринни қўлга киритди.
Бугунги кунда Сурхондарё вилоятида АКТнинг жорий этилганлик бўйича умумий баҳо 100 фоиздан 72,08 фоизни ташкил қилмоқда. Ҳокимликнинг расмий веб-сайти ва улар орқали тақдим этилаётган интерактив давлат хизматлари сифати бўйича эса мақсадли кўрсаткич 50 фоиз бўлиб, бизнинг вилоятда бу кўрсаткич 29,28 фоизни ташкил этди. Ахборот тизимлари, ахборот ресурслари ва электрон ҳужжат айланиши тизимларининг жорий этилиши бўйича мақсадли кўрсаткич 26 фоиз этиб белгиланган бўлиб, бу йўналиш бўйича 20 фоиз кўрсаткичга эришилди. Ахборот хавфсизлигини таъминлаш даражасига тўхталадиган бўлсак, ушбу йўналиш бўйича мақсадли кўрсаткич 20 фоиз этиб белгиланган бўлиб, эришилган кўрсаткич 18,8 фоизни ташкил қилди.
ТЕЛЕКОММУНИКАЦИЯ
Сурхондарё вилоятида “Ўзбектелеком” АК Сурхондарё филиали ҳамда “Ўзбектелеком” АК “ЎзИ-Термиз” филиаллари томонидан 2016 йил мобайнида вилоятда 72,2 км, 2017 йилнинг январь-ноябрь ойларида 61 км. оптик толали алоқа линиялари қурилди.
Вилоятда 2017 йил давомида 24 та мини MSAN станциялари ўрнатилиши режалаштирилган бўлиб жорий йилнинг январь-ноябрь ойларида ушбу станциялар ўрнатилиб ишга туширилиши натижасида кенг полосали тармоқлар сиғими 2304 портга кенгайтирилди. Ушбу хизматлардан фойдаланувчилар сони 2017 йилда 2000 тага оширилиши натижасида 16774 тага етказилди. Вилоятда 2016-2017 йиллар давомида фойдаланувчиларни FTTx ҳамда GPON технолгиялари асосида тармоққа улаш бўйича ишлар олиб борилиши натижасида FTTx портлари 3,8 мингтага етказилди.
Жорий йилда Термиз шаҳри ва барча туманлар ҳокимликларини оптик толали кабел орқали телекоммуникация тармоғига улаш ишлари амалга оширилиши натижасида Вилоят, шаҳар ва туман ҳокимликлари орасидаги тармоқ ўтказувчанлиги оширилиб, видеоселектор хизмати жорий қилинди. Шу билан бирга вилоятнинг 13 та туманларида масъул раҳбарлари бириктирилган ҳудудларда жами 39 та аудио селектор студиялари ташкил қилинди.
Вилоят ва туман марказларигача маълумотлар узатиш тармоқлари ўтказувчанлигини ошириш мақсадида 2016 йилда 17 та объектларда замонавий қурилмалар ишга туширилиб вилоят марказига қадар магистрал тармоқ ўтказувчанлигини 40 Гбит/с.гача, туман марказларига қадар 10 Гбит/с.гача оширилган.
Телекоммуникация тармоғининг асосий йўналишларидан бири бўлган мобил алоқа тармоғи кейинги йилларда жадал ўсишда давом этмоқда. Жумладан, Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2014 йил 12 февралдаги ПҚ-2126 сон Қарорига мувофиқ, Сурхондарё вилоятида “Ўзмобайл” миллий мобил алоқаси тармоғини кенгайтириш бўйича 2017 йил давомида “Ўзбектелеком” АК “ЎзМобайл” филиали томонидан 83 та GSM ва 72 CDMA стандартида ишловчи база станциялари ўрнатилиб ишга туширилиши белгиланган бўлиб январь-октябрь ойларида 72 та GSM ва 60 CDMA база станциялари ўрнатилиб ишга туширилди. Шу билан бирга “ЎзМобайл” филиали томонидан Термиз шаҳри ва барча туман марказларига мобил алоқасининг янги авлод тармоғи бўлган 4G (LTE) технологиясида ишловчи база станциялари ўрнатилиб фойдаланувчиларга 100 мб/с. тезликдаги интернет тармоғидан фойдаланиш имконияти яратилди. Вилоятда “Unitell” МЧЖ ҳамда “Coscom” МЧЖ мобил алоқалари тармоғини кенгайтириш лойиҳаларига мувофиқ “Unitel” МЧЖ томонидан 15 та “Coscom” МЧЖ томонидан 15 та 900/1800/3G/LTE стандартларида ишловчи база станциялари ўрнатилиб ишга туширилди.
2017 йил давомида вилоятдаги мобил алоқаси корхоналари томонидан Узун туманининг Толтўғай, Оқмачит, Янгиобод, Қоранкўл, Бойсун туманининг Мачай, Юқори Мачай, Боғибало, Шерабод туманининг Чўмичли, Вандоб, Пашкурт, Хатак ҳамда Термиз туманининг Айритом каби бир қанча тоғли аҳоли масканлари мобил алоқаси қамрови билан қопланди.
РАҚАМЛИ ТЕЛЕВИДЕНИЕ ТАРМОҒИНИ РИВОЖЛАНТИРИШ
Ўзбекистон Республикасида Япония халқаро хамкорлик банкининг имтиёзли кредити асосида “Ўзбекистон Республикасида Ер усти рақамли телевидениени ривожлантириш” дастури ижросини таъминлаш мақсадида “Радиоалоқа, радиоэшиттириш ва телевидение маркази” ДУК (РРТМ) томонидан 2017 йил 4-чорак якунига қадар Жарқўрғон РТСда 1 та 5 кВт, Вахшивор РТС да 1 та 5 кВтли, Дарбанд РТС да 1 та 1 кВтли, Боботоғ РТС да 1 та 600 Втли қувватга тенг рақамли телеузаткичлари ўрнатилиб ишга туширилди. Сурхондарё вилояти географик жойлашуви жиҳатда Бойсун, Хисор ва Боботоғ тоғ тизмалари оралиғида жойлашганлиги сабабли тўғридан тўғри телевидение сигналлари етиб бориши қийин бўлган 77 та тоғли ҳудудларига кам-қувватли РТСлар ўрнатилиб рақамли ТВ сигналлари билан таъминланди.
Бунинг натижасида шу пайтгача фақатгина ЎзТВ-1 теледастурларини кўриш имкониятига эга бўлган аҳолига сифатли ва рақамли форматдаги 12 та телевизион каналларидан фойдаланиш имконияти яратилди. Ҳозирги кунда Сурхондарё вилоятида рақамли телевидение қамрови 99,99 фоизга етказилди.
ЯГОНА ИНТЕРАКТИВ ДАВЛАТ ХИЗМАТЛАРИ ПОРТАЛИ
Интерактив хизмат турларига тўхталадиган бўлсак, вилоят ҳокимлигининг расмий веб-сайти (www.surxondaryo.uz) орқали 12 та базавий ва 31 та кўшимча интерактив хизматлари жорий қилинган. Мазкур хизматларнинг 14 таси Ягона давлат интерактив хизматлар порталига жойлаштирилган.
Жорий йилда вилоят ҳокимлиги қошидаги комиссияларнинг 6 та рухсат бериш ва лицензиялаш характеридаги давлат хизматлари интерактив кўринишга ўтказилиб, вилоят ҳокимлигининг расмий веб- сайтида жорий қилинди. Вилоят ҳокимлигининг веб-сайтида жами рухсат бериш ва лицензиялаш характеридаги интерактив хизматлар сони 13 тага етказилди.
Ягона интерактив давлат хизматлари портали орқали вилоят бўйича 2017 йил 22 ноябрь ҳолатига жами 1828 та, шундан вилоят ҳокимлигига 468 та, шаҳар ва туманлар ҳокимликларига 1360 та мурожаатлар келиб тушган. Йўлланган жавоблардан аҳоли ва тадбиркорлик субъектларининг қониққанлик даражаси максимал 5 балл бўлиб, вилоятда ушбу кўрсаткич 4,33 баллни ташкил этди.
РЕЖАЛАР
Асосий режалардан бири, вилоятда жорий йил якунига қадар қўшимча 4 дона кам қувватли РТСлар ўрнатилиб, телевидение қамровини 100 фоизга етказиш.
Шунингдек, 2018 йилнинг биринчи ярим йиллигида вилоятда Сурхондарё РТУМга қарашли Жарқўрғон ҳамда Вахшивор РТСлари орқали 31 та тижорат каналларни Сурхондарё вилояти аҳолисига узатиш ишлари режалаштирилмоқда.
Бундан ташқари, яқинлашиб келаётган йилда қуйидаги режаларни ҳам амалга оширилиши кўзланган:
– “Ўзбектелеком” АК “ЎзМобайл” филиали томонидан режалаштирилган 83 та GSM ва 72 CDMA стандартида ишловчи база станцияларини ўрнатиш ишларини тўлиқ якунига етказиш.
– Сурхондарё вилоятида АКТнинг жорий этилганлик бўйича умумий баҳони 100 фоиздан 85 фоизлик кўрсаткичга эришиш.
– “Халқ билан мулоқот ва инсон манфаатлари йили” давлат дастури доирасида Сурхондарё вилояти ҳокимлиги, Ахборот технологиялари ва коммуникацияларини ривожлантириш вазирлиги ҳамда ўрта махсус касб-ҳунар таълими маркази ҳудудий бошқармалари билан биргаликда вилоят ҳудудидаги аҳоли ва тадбиркорлик субъектларининг компьютер саводхонлигини ошириш ва уларга давлат электрон хизматларидан фойдаланишни ўргатиш бўйича ўқув курсларида ўқитишни ташкил қилиш.
– “Халқ билан мулоқот ва инсон манфаатлари йили” давлат дастури доирасида вилоятдаги барча “Ягона дарча” марказларида аҳоли ва тадбиркорлик субъектларига давлат хизматлари кўрсатилишида қўшимча қулайликлар яратиш мақсадида инфокиоск қурилмалари ўрнатиб ишга тушириш.
Вилоятдаги соҳа мутахассисларининг ахборот-коммуникация технологияларининг ривожланиши ва жорий этилиши жараёнига жиддий ёндашишлари келажакда ушбу соҳада эришиладиган ютуқларнинг гарови бўлишига ишониб қоламиз.
